فرمان iotop با عملکردی مشابه ابزار top برای مانیتورینگ ورودی‌خروجی و یا اصطلاحاً I/O دیسک است. این فرمان اطلاعات استفاده I/O را از طریق هسته لینوکس بررسی می‌کند. در نتیجه اجرای این فرمان، جدولی از کاربردهای کنونی I/O توسط فرآیندها یا thread های سیستم نمایش داده میشود. در این مطلب قصد داریم که نحوه نصب و کاربرد فرمان iotop را به شما نشان دهیم. در نتیجه شما می‌توانید تشخیص دهید که چه برنامه‌ای بیشترین بار را بر روی حافظه سخت سیستم‌عامل لینوکس ایجاد می‌کند.
نصب iotop بر روی لینوکس به منظور نمایش میزان استفاده I/O توسط فرآیندها یا thread ها
برای هر کدام از توزیع‌های لینوکس شرایط متفاوت خواهد بود.
نصب iotop در لینوکس RHEL/CentOS
برای این منظور از فرمان yum مطابق زیر استفاده کنید.
# yum install iotop
نصب iotop بر روی لینوکس CentOS یا RHEL با استفاده از فرمان yum
نصب iotop در لینوکس Debian/Ubuntu
کاربران لینوکس Debian/Ubuntu می‌توانند با استفاده از فرمان apt یا apt-get اقدام به نصب iotop کنند.
$ sudo apt-get install iotop
نحوه نصب iotop بر روی لینوکس Debian Ubuntu با استفاده از apt-get
نحوه استفاده از فرمان iotop ؟
فرمان iotop ستون‌هایی از پهنای باند I/O خواندن و نوشتن حافظه توسط هر کدام از فرآیندها یا thread ها در طول بازه زمانی نمونه نشان می‌دهد. در این ستون‌ها درصد زمانی مورد استفاده فرآیند یا thread و زمان انتظار آنها در I/O مشخص است. برای هر کدام از فرآیندها، اولویت‌ها (کلاس یا سطح) نیز نمایش داده میشود. به‌علاوه، میزان کلی باند I/O خواندن و نوشتن حافظه در طول بازه زمانی نمونه در بالای رابط کاربری قابل‌مشاهده است. برای اجرای iotop می‌توانید فرمان زیر را به صورت root تایپ کنید:
$ sudo iotop
و یا اینکه:
# iotop
فرمان مانیتورینگ I/O دیسک لینوکس
بررسی بیشترین بار و استرس بر هارددیسک
پیشنهاد میشود که از گزینه –only در فرمان iotop استفاده کنید. در نتیجه می‌توانید تنها فرآیندها یا thread هایی را ببنید که واقعاً در حال استفاده از I/O هستند.
# iotop –only
نمونه خروجی
مشاهده فرآیندهایی که I/O دیسک شما را می‌بلعند.
گزینه‌های دیگری که فرمان iotop پشتیبانی می‌کند
گزینه توضیح
–version نمایش نسخه برنامه و خروج
-h, –help نمایش پیام راهنما و خروج
-o, –only نمایش تنها فرآیندها یا thread هایی که واقعاً از I/O استفاده می‌کنند.
-b, –batch حالت غیرفعال
-n NUM, –iter=NUM تعداد تکرارها قبل از خاتمه اقدام (نامحدود)
-d SEC, –delay=SEC تأخیر بین تکرارها ( یک ثانیه)
-p PID, –pid=PID فرآیندهایی که باید پایش شوند (تمام فرآیندها)
-u USER, –user=USER کاربرانی که باید پایش شوند (تمام کاربران)
-P, –processes فقط نمایش فرآیندها (thread ها نمایش داده نشوند)
-a, –accumulated نمایش I/O تجمعی به جای پنهای باند
-k, –kilobytes استفاده از واحد کیلوبایت به جای واحدهای آشنای دیگر
-t, –time اضافه کردن بازه زمانی برای هر کدام از خطوط
-q, –quiet صرف‌نظر از برخی خطوط در header
کلیدهای میان‌بر مهم در فرمان iotop
- کلیدهای جهتی چپ و راست برای تغییر ترتیب لیست
- کلید R برای معکوس‌کردن ترتیب لیست
- کلید O برای نمایش فرآیندها یا thread هایی که واقعاً از I/O استفاده می‌کنند. در این حالت، بقیه فرآیندها و thread ها نمایش داده نخواهند شد.
- کلید P برای نمایش صرفاً فرآیندها و نه thread ها. در حالت عادی، iotop تمام thread ها را نشان می‌دهد.
- کلید A برای نمایش مقدار تجمعی I/O به جای میزان پهنای باند. در این حالت، iotop از زمان اجرایش، میزان استفاده از I/O را نمایش خواهد داد.
- کلید i برای تغییر اولویت یک thread یا thread های یک فرآیند.
- کلید Q برای خاتمه iotop