نکات و اصول اولیه امینت دیتابیس و پایگاه داده

اصول اولیه امنیت دیتابیس، یکی از نکات بسیار مهمی است که شما باید به آن توجه کنید. افزایش امنیت دیتابیس، یکی از مهم­ترین مسائل در حفظ اطلاعات شخصی و حریم خصوصی کاربران است. برخی از روش‌های افزایش امنیت دیتابیس به شرح زیر می‌باشد:

• استفاده از رمزنگاری
• استفاده از فایروال
• بروزرسانی دیتابیس
• ایجاد یک پشتیبان
• محدود کردن دسترسی

مراحل کنترل دسترسی و مجوزدهی

مدیریت دسترسی و مجوزدهی در دیتابیس می‌تواند به کمک چند مرحله انجام شود. در ادامه به این مراحل می­پردازیم.

تعیین کاربران: در این مرحله، کاربرانی که به دیتابیس دسترسی دارند، تعیین می‌شوند. این کاربران می‌توانند شامل اعضای تیم توسعه، مدیران دیتابیس، کاربران نهایی و … باشند. بنابراین این عامل نیز برای رعایت اصول اولیه امنیت دیتابیس بسیار مهم است.

تعیین سطح دسترسی: در این مرحله، برای هر کاربر سطح دسترسی مشخص می‌شود. سطح دسترسی شامل دسترسی به جداول، دسترسی به ستون‌های خاص، دسترسی به فرآیندهای ذخیره‌سازی و بازیابی، و سطوح دسترسی دیگر است.

تعیین نقش‌ها: در این مرحله، نقش‌های مختلف برای کاربران تعریف می‌شود. این نقش‌ها شامل مدیر دیتابیس، مدیران سیستم، کاربران عادی و … باشند. هر نقش می‌تواند مجموعه‌ای از سطح دسترسی‌ها را داشته باشد.

تعیین مجوزها: در این مرحله، برای هر نقش، مجوزهای مشخص می‌شوند. این مجوزها می‌توانند شامل مجوزهای خواندن، نوشتن، حذف و … باشند.

بررسی و تغییرات: در این مرحله، برای بررسی و تغییرات، بهتر است لیست کاربران و سطوح دسترسی آنها را بررسی کنید. اگر اعمال تغییرات مورد نیاز باشد، سطوح دسترسی تغییر داده شده و مجوزهای جدید برای هر نقش اعمال می‌شوند.

پیشگیری از حملات: در این مرحله، بهتر است پیشگیری از حملاتی مانند حملات SQL Injectio،  Cross-Site Scripting  و … انجام شود. برای این کار، می‌توانید از ابزارهای امنیتی مانند فایروال، وب، اپلیکیشن فایرول و … استفاده کنید.

بروزرسانی نرم‌افزار: بهتر است نرم‌افزار دیتابیس را به­روز نگه داشته و همیشه از نسخه‌های جدید استفاده کنید. این کار می‌تواند به پیشگیری از حملات امنیتی کمک کند.

بررسی لاگ‌ها: بررسی لاگ‌های دیتابیس به شما کمک می‌کند تا هرگونه فعالیت نامطلوب را تشخیص دهید. بهتر است لاگ‌های دیتابیس را به صورت منظم بررسی کنید تا به سرعت متوجه هرگونه حمله شوید و اقدامات لازم را انجام دهید.

آموزش کاربران: آموزش کاربران نیز می‌تواند به افزایش امنیت دیتابیس کمک کند. به کاربران خود نشان دهید که چگونه می‌توانند از دیتابیس استفاده کنند و چگونه باید رفتار کنند تا به امنیت داده‌ها نقصی وارد نشود. همچنین، به آن‌ها نشان دهید که چگونه باید گزارش امنیتی از هرگونه حمله امنیتی به مدیران دیتابیس ارسال کنند.

تنظیمات دسترسی به پایگاه داده

حال که به نکات کلی حول موضوع اصول اولیه امنیت دیتابیس پرداختیم، می­خواهیم درباره تنظیمات دسترسی به پایگاه داده صحبت کنیم. تنظیمات دسترسی به پایگاه داده می‌تواند به شما در افزایش امنیت دیتابیس کمک کند. برخی از تنظیمات دسترسی که باید بررسی شوند عبارتند از:

محدود کردن دسترسی کاربران: باید دسترسی هر کاربر به داده ها و توابع پایگاه داده را محدود کنید و به هر کاربر فقط دسترسی‌های لازم را اختصاص دهید.

تعیین مجوزهای دسترسی: برای هر کاربر باید مجوزهای دسترسی تعیین شود که به او اجازه دسترسی به بخش‌های مختلف دیتابیس را می‌دهد. این مجوزها شامل اجازه دسترسی به جداول، نمایه‌ها، توابع و … است.

محدودیت دسترسی به داده‌ها: برای محافظت از داده‌ها، باید محدودیت‌هایی برای دسترسی به داده‌ها تعیین کنید. این محدودیت‌ها می‌توانند شامل محدودیت دسترسی به برخی ردیف‌ها، ستون‌ها و جداول مختلف باشند.

اجرای کد بدون احراز هویت: برای جلوگیری از اجرای کد‌های بدون احراز هویت در دیتابیس، باید از یک حساب کاربری با دسترسی محدود برای اجرای کد‌های مورد نیاز استفاده کنید.

استفاده از ورودی‌های تأیید شده: برای جلوگیری از حملات SQL Injectio باید از ورودی‌های تأیید شده استفاده کنید. به عنوان مثال، باید داده‌هایی که قرار است در دیتابیس ذخیره شوند را بررسی کنید تا از ورود داده‌های مخرب جلوگیری شود.

تعیین پسورد قوی: برای افزایش امنیت دیتابیس، باید پسوردی قوی برای کاربران تعیین کنید و به آن‌ها توصیه کنید که پسورد خود را با دیگران به اشتراک نگذارند.

ثبت ورود و خروج: برای بررسی فعالیت کاربران در دیتابیس، باید ورود و خروج آن‌ها را ثبت کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا در صورت بروز مشکل در دیتابیس، بتوانید بازیابی داده‌ها را به راحتی انجام دهید.

بروزرسانی دیتابیس و سیستم عامل: برای جلوگیری از آسیب‌پذیری‌های امنیتی، باید دیتابیس و سیستم عامل را به روز نگه داشته و همیشه از آخرین نسخه نرم‌افزارهای مورد استفاده استفاده کنید.

اجرای بازبینی امنیتی: برای افزایش امنیت دیتابیس، باید به صورت دوره‌ای بازبینی امنیتی انجام دهید تا مشکلات احتمالی در دیتابیس شناسایی شوند و رفع شوند.

به طور کلی، افزایش امنیت دیتابیس باید به صورت یک روند پیوسته و مداوم انجام شود. با بررسی و تعیین تنظیمات دسترسی، انجام بازبینی امنیتی دوره‌ای و به روز نگه داشتن نرم‌افزارهای مورد استفاده، می‌توانید از امنیت دیتابیس خود اطمینان حاصل کنید.

دسترسی به پایگاه داده / تعامل پلت فرم ها

دسترسی به پایگاه داده و تعامل با پلتفرم‌های مختلف برای بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها امری حیاتی است. در ادامه به بررسی نحوه دسترسی به پایگاه داده و تعامل با پلتفرم‌های مختلف می‌پردازیم:

دسترسی به پایگاه داده از طریق نرم‌افزارهای مدیریت دیتابیس: اکثر پایگاه‌های داده با استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت دیتابیسی مانند MySQL ، Oracle،  SQL Serverو غیره مدیریت می‌شوند. برای دسترسی به پایگاه داده با استفاده از این نرم‌افزارها، کاربران باید دارای دسترسی به سرور پایگاه داده باشند. سپس با وارد کردن نام کاربری و رمز عبور، می‌توانند به پایگاه داده دسترسی پیدا کنند.

استفاده از :API اکثر پلتفرم‌های تحت وب API قابل دسترسی هستند که برای ارتباط با پایگاه داده می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. API برنامه‌نویسی وب از طریق پروتکل‌های RESTful یا SOAP ارتباط بین سرویس‌ها را فراهم می‌کند. با استفاده از API می‌توانید به دیتابیس دسترسی پیدا کنید و از طریق پلتفرم مورد نظر با آن تعامل کنید.

تعامل با پایگاه داده از طریق ابزارهای برنامه نویسی: برای برنامه نویسان، ابزارهایی مانند  ODBC،JDBC  و  ADO.NET  موجود است که امکان دسترسی به پایگاه داده را از طریق زبان‌های برنامه‌نویسی مانند فراهم می‌کنند. با استفاده از این ابزارها، برنامه‌نویسان می‌توانند به دیتابیس برخی زبان­ها دسترسی داشته باشند. ابزارهای برنامه‌نویسی به کاربران این امکان را می‌دهند که برنامه‌های سفارشی خود را برای دسترسی به پایگاه داده بسازند. این ابزارها معمولاً با استفاده از یک پیکربندی ساده، برنامه نویسی دیتابیس و تعامل با آن را فراهم می‌کنند.

استفاده از ابزارهای بانکی: برای اتصال به پایگاه داده، برخی ابزارهای بانکی مانند Microsoft Access و FileMaker Pro  موجود است. با استفاده از این ابزارها، می‌توانید به دیتابیس دسترسی پیدا کنید و در آن داده‌ها را ویرایش کنید. این ابزارها معمولاً برای سازمان‌های کوچک و متوسط ​​مناسب هستند.

استفاده از ابزارهای مبتنی بر وب: برخی ابزارهای مبتنی بر وب مانند phpMyAdmin و SQL Server Management Studio  موجود هستند که برای مدیریت پایگاه داده و دسترسی به آن به صورت آنلاین استفاده می‌شوند. با استفاده از این ابزارها، می‌توانید به پایگاه داده دسترسی پیدا کنید و آن را مدیریت کنید.

در نهایت، مهم­ترین نکته در دسترسی به پایگاه داده این است که باید به امنیت و حفاظت اطلاعات توجه کنید. برای این منظور، می‌توانید از رمز عبورهای قوی استفاده کنید، دسترسی به پایگاه داده را محدود کنید، از کدگذاری داده استفاده کنید و سایر مراحل امنیتی را برای حفاظت از اطلاعات مهم پیش بگیرید.

ارتباطات ایمن

ارتباطات ایمن در دیتابیس بسیار مهم و حیاتی هستند، زیرا داده‌های حساس و مهم در دیتابیس‌ها ذخیره می‌شوند. اگر این داده‌ها به درستی محافظت نشوند، ممکن است به دست کسانی که نباید به آن داده‌ها دسترسی داشته باشند برسد. بنابراین، به منظور اطمینان از امنیت داده‌ها، ارتباطات ایمن در دیتابیس بسیار حیاتی هستند.

بعضی از مهم­ترین دلایلی که ارتباطات ایمن در دیتابیس بسیار مهم هستند عبارتند از:

جلوگیری از دسترسی غیرمجاز: اگر ارتباطات دیتابیس ایمن نباشند، افراد غیرمجاز ممکن است بتوانند به داده‌های حساس و مهم دسترسی پیدا کنند. این مسئله می‌تواند برای سازمان‌ها آسیب‌های قابل توجهی ایجاد کند، بنابراین برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به داده‌ها، ارتباطات ایمن بسیار حائز اهمیت هستند.

محافظت از حریم خصوصی: اگر داده‌ها به درستی محافظت نشوند، ممکن است حریم خصوصی کاربران و مشتریان تحت تاثیر قرار گیرد. این مسئله می‌تواند منجر به از دست رفتن اعتماد مشتریان شود که در نتیجه می‌تواند برای سازمان‌ها ضرر بسیاری ایجاد کند. بنابراین، ارتباطات ایمن در دیتابیس بسیار مهم برای محافظت از حریم خصوصی مشتریان و کاربران هستند.

بسته های پایگاه داده را نصب کنید

1. مراحل کلی برای نصب بسته‌های پایگاه داده عبارتند از:
2. انتخاب پایگاه داده مورد نظر
3. نصب مدیر پایگاه داده
4. نصب بسته‌های مورد نیاز برای اتصال به پایگاه داده و برنامه‌ی شما
5. نصب بسته‌های دیگر (در صورت لزوم)
6. راه‌اندازی سرور پایگاه داده
7. ایجاد دیتابیس و تنظیمات مورد نیاز برای آن

با انجام این مراحل، شما می‌توانید پایگاه داده‌ی خود را نصب کرده و از آن برای ذخیره و دسترسی به داده‌های خود استفاده کنید.

استفاده برنامه های کاربردی از پایگاه داده

پایگاه داده‌ها برای ذخیره و مدیریت داده‌ها استفاده می‌شوند. برنامه‌های کاربردی می‌توانند از پایگاه داده برای انجام کارهای مختلف استفاده کنند. در قسمت زیر خلاصه‌ای از استفاده‌های برنامه‌های کاربردی از پایگاه داده آمده است:

ساخت اپلیکیشن‌های وب: برنامه‌های کاربردی وب ممکن است برای ذخیره و بازیابی داده‌ها از پایگاه داده استفاده کنند.

سیستم‌های مدیریت محتوا: بسیاری از سیستم‌های مدیریت محتوا برای ذخیره و مدیریت محتوای وبسایت‌ها از پایگاه داده استفاده می‌کنند.

برنامه‌های موبایل: برنامه‌های کاربردی موبایل ممکن است برای ذخیره و بازیابی داده‌ها از پایگاه داده استفاده کنند.

برنامه‌های دسکتاپ: برنامه‌های کاربردی دسکتاپ ممکن است برای ذخیره و بازیابی داده‌ها از پایگاه داده استفاده کنند.

سیستم‌های حوزه مالی: سیستم‌های مالی و حسابداری ممکن است برای ذخیره و مدیریت داده‌های مالی از پایگاه داده استفاده کنند.

سیستم‌های مدیریت منابع انسانی: سیستم‌های مدیریت منابع انسانی ممکن است برای ذخیره و مدیریت داده‌های پرسنلی از پایگاه داده استفاده کنند.

به طور کلی، پایگاه داده‌ها برای مدیریت داده‌ها در انواع برنامه‌های کاربردی استفاده می‌شوند. در ادامه مقاله به بررسی نکات دیگری در اصول اولیه امنیت دیتابیس می­پردازیم.

محافظت از رسانه

رسانه‌ها مانند تصاویر، ویدئوها و فایل‌های صوتی نیز می‌توانند به عنوان داده در پایگاه داده ذخیره شوند. بنابراین، برای محافظت از رسانه در دیتابیس نیاز به رعایت برخی اصول و معیارهای امنیتی است که به طور خلاصه به شرح زیر است:

محدود کردن دسترسی: اطمینان حاصل شود که فقط کاربران مجاز به دسترسی به رسانه‌ها هستند. برای این منظور، می‌توان از سیستم‌های کنترل دسترسی مانند نقش‌ها و مجوزها استفاده کرد.

ذخیره سازی در محل امن: فایل‌های رسانه باید در محل امنی ذخیره شوند که توسط کاربران عادی دسترسی نداشته باشد. همچنین، برای جلوگیری از دسترسی هکرها، فایل‌های رسانه باید در سرورهای امن و با پشتیبانی از SSL پشتیبانی شوند.

لاگ و بررسی رویداد ها

لاگ‌گیری و بررسی رویدادها در دیتابیس، به معنای ثبت و ذخیره‌سازی رویدادهای مختلفی است که در پایگاه داده رخ می‌دهند. این رویدادها شامل اقداماتی مانند ورود به سیستم، اضافه کردن، حذف و به‌روزرسانی داده‌ها و انجام پرس‌وجوهای مختلف در پایگاه داده می‌شوند.

اهمیت لاگ‌گیری و بررسی رویدادها در دیتابیس این است که این اطلاعات به مدیران سیستم و تیم امنیتی کمک می‌کنند تا به راحتی دسترسی‌های نامناسب و حملات مختلف به پایگاه داده را شناسایی کنند. با تجمیع و آنالیز این اطلاعات، می‌توان به شناسایی الگوهایی از فعالیت‌های نامناسب و عملیاتی مشکوک پرداخت و از این طریق در پیشگیری و پاسخگویی به آن‌ها اقدام کرد.

بی ثباتی را بپزیرید

بی‌ثباتی در دیتابیس به وضعیتی گفته می‌شود که داده‌ها در دیتابیس به‌صورت ناهماهنگ یا در وضعیتی نامنظم ذخیره و مدیریت می‌شوند که باعث کاهش عملکرد، خطرات امنیتی و دسترسی به داده‌های ناقص و نامعتبر می‌شود.

بی‌ثباتی در دیتابیس ممکن است به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود. به‌عنوان مثال، برخی از این عوامل شامل خطاهای سخت‌افزاری، نرم‌افزاری، تنظیمات نادرست دیتابیس، عدم پشتیبانی و مدیریت صحیح دیتابیس و دسترسی نامناسب کاربران به دیتابیس می‌باشند.

انطباق نیروهای رمزگذاری و بازرسی

انطباق نیروهای رمزگذاری و بازرسی در دیتابیس به مرحله‌ای از فرآیند مدیریت امنیت دیتابیس گفته می‌شود که در آن نیروهای مربوط به رمزگذاری و بازرسی در دیتابیس، به‌طور دوره‌ای یا بر اساس نیاز، برای بررسی و بهبود امنیت دیتابیس بکار گرفته می‌شوند.

نیروهای مربوط به رمزگذاری در دیتابیس باید توانایی طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های رمزگذاری و رمزگشایی دیتابیس را داشته باشند. این نیروها مسئول تعیین و اعمال سیاست‌های رمزگذاری، ارائه راهکارهای بهبود امنیت و رفع نقص‌های امنیتی در دیتابیس هستند.